Όπως έχουμε αναφέρει στο παρελθόν, το βιβλίο Μαξ Χάβελααρ (Max Havelaar) του Multatuli (ψευδώνυμο του Eduard Douwes Dekker), θεωρείται το καλύτερο ολλανδικό μυθιστόρημα όλων των εποχών. Ένας χαρακτηρισμός που μέσα στην απολυτότητά του δεν μπορεί παρά να κρύβει μια μεγάλη δόση αλήθειας την ίδια ακριβώς στιγμή όμως που συγκαλύπτει ακόμα περισσότερες αλήθειες.
Ψάχνοντας στο αρχείο του εξαιρετικού μπλογκ του πολυσχιδή δημιουργού Τάσου Γουδέλη, ανακαλύψαμε ένα παλιό κείμενο διά χειρός Ντ. Χ. Λόρενς, το οποίο αναφέρεται στο συγκεκριμένο βιβλίο μ” έναν τρόπο που όχι μόνο σηκώνει το πέπλο της προαναφερθείσας επιφανειακής φιλολογικής προσέγγισης, αλλά και αποτελεί ένα πρώτης τάξης σχόλιο για τις ιστορικές και κοινωνικές διαστάσεις της αποδοχής των μυθιστορημάτων γενικότερα. Ένα σχόλιο σ” ένα θέμα που δεν έπαψε ποτέ να είναι επίκαιρο.
Όπως λέει και ο ευρηματικός τίτλος που ο Τάσος Γουδέλης έδωσε στη συγκεκριμένη ανάρτηση: «Συμβαίνει καμιά φορά και ένα μπεστ-σέλερ να έχει κρυμμένες αρετές.»
Γειά σας και πολλά Συγχαρητήρια για το υπέροχο site για όλους εμάς τους μυημένους στην ολλανδόφωνη λογοτεχνία. Προσωπικά, την ολλανδόφωνη λογοτεχνία τη γνώρισα από τη διαμονή στην Ολλανδία, λόγω σπουδών, αν και πιστεύω ότι έχω πολλά να μάθω ακόμα από εσάς. θα ήθελα λοιπόν να ρωτήσω αρχικά εάν έχει βγει τελικά το βιβλίο Μαξ Χάβελααρ στα Ελληνικά και εάν ο Μαξ Χάβελααρ είναι το καλύτερο ολλανδικό μυθιστόρημα ή «Η Ανακάλυψη του Ουρανού» του αγαπημένου Χ.Μούλις που ψηφίστηκε το 2007 μέσα από δημοσκόπηση;
Ευχαριστώ πολύ.
Σας ευχαριστούμε θερμά για τα καλά σας λόγια. Το Μαξ Χάβελααρ δεν έχει κυκλοφορήσει στα Ελληνικά, έχει όμως κυκλοφορήσει σε αγγλική μετάφραση.
Όπως συμβαίνει σε όλες τις χώρες, ο χρόνος αλλάζει την θεώρηση των φιλολόγων και των αναγνωστών απέναντι στα βιβλία: κάποια που παλιά θεωρούνταν «κλασικά» ίσως να φαντάζουν ξεπερασμένα σήμερα, ενώ κάποια άλλα που αγνοήθηκαν στην εποχή τους, με τον καιρό να ανακυρήχθηκαν τα «καλύτερα» από φιλολόγους ή να γνώρισαν μια ετεροχρονισμένη εκδοτική επιτυχία σε άλλες εποχές.
Το «καλύτερο» του Μαξ Χάβελααρ, λοιπόν, πρέπει να ιδωθεί στο πνεύμα της εποχής του αλλά και της μεταγενέστερης φιλολογικής θεώρησης του ολλανδικού παρελθόντος. Ναι, ο Μουλτατούλι ήταν ο πρώτος που έθεσε κάποια θέματα με εξαιρετικό τρόπο σε χαρτί και (πρέπει να) είναι το νούμερο ένα σημείο εκκίνησης για την κατανόηση του αποικιοκρατικού παρελθόντος της Ολλανδίας. Από την άλλη, το βιβλίο είναι γραμμένο σε κάποια μακρινή εποχή κι άρα ίσως να μην μπορέσει να προκαλέσει το ενδιαφέρον του σημερινού αναγνώστη με την ίδια ευκολία όπως κάποιο σημερινό «ευπώλητο».
Ο Χάρι Μούλις είναι πιο δημοφιλής Ολλανδός συγγραφέας του 20ου αιώνα και αυτό εξηγεί τα αποτελέσματα της ψηφοφορίας που αναφέρετε. Σε αντίθεση με τον Μουλτατούλι, η αναγνώριση έρχεται εδώ από το αναγνωστικό κοινό κι όχι κυρίως από τους φιλολόγους/κριτικούς και τους ιστορικούς, όπως στην περίπτωση του Μαξ Χάβελααρ (χωρίς αυτό να σημαίνει ότι ο Μούλις δεν είχε και κριτική αναγνώριση).
Οι Ολλανδοί συγγραφείς από την άλλη, πίνουν στην πλειοψηφία τους νερό στο όνομα του Nescio και τον θεωρούν τον καλύτερο Ολλανδό συγγραφέα όλων των εποχών. Απ” την άλλη, όχι πολύ καιρό πριν, το βιβλίο «Τίρζα» του Άρνον Γκρούνμπεργκ (μεταφρασμένο και στα Ελληνικά) ψηφίστηκε σαν το «καλύτερο μυθιστόρημα του 21ου αιώνα» από τους Ολλανδούς κριτικούς. Αναφέρω αυτά τα παραδείγματα για να δείξω την υποκειμενικότητα και την ρευστότητα συναφών θεωρήσεων, για τις οποίες τελικός κριτής είναι και πρέπει να είναι ο αναγνώστης.
Σίγουρα όλα τα προαναφερθέντα ονόματα αξίζουν της προσοχής κάποιου που θέλει ν” ασχοληθεί με την ολλανδική λογοτεχνία. Ευτυχώς, έχουμε αρκετούς καλούς Ολλανδούς συγγραφείς μεταφρασμένους στα Ελληνικά και τα διαθέσιμα βιβλία μπορούν να αποτελέσουν μια εξαιρετική εισαγωγή στην λογοτεχνία αυτής της χώρας (όπως και του Βελγίου).
Στο taal.gr προσπαθούμε να κρατήσουμε μια ισορροπία με τις αναφορές σε «ιστορικά» ονόματα, την παρουσίαση πιο σύγχρονων «γνωστών» ονομάτων αλλά και πιο άγνωστων, ανερχόμενων.
Είμαστε στη διάθεσή σας για οποιαδήποτε σχετική ερώτηση και χαιρόμαστε που το taal.gr γίνεται πλατφόρμα σχετικών συζητήσεων.
Με τις γιορτινές ευχές μας,
taal.gr
Σας ευχαριστώ πολύ για την απάντησή σας και για τις βιβλιο-προτάσεις. Ελπίζω με τη νέα χρονιά να καταφέρω να διαβάσω μερικά από αυτά. Tώρα για να αποφασίσουμε ποιο είναι το καλύτερο βιβλίο είναι όντως κάθε φορά δύσκολο, αφού διαφορετικά είναι τα κριτήρια αλλά και οι συνθήκες.
Σας εύχομαι μια νέα δημιουργική χρονιά, με περισσότερες αναρτήσεις & νέα για την ολλανδόφωνη λογοτεχνία, για όλους μας. Εύχομαι επίσης, το 2012 να φέρει και μια ελληνική μετάφραση του Max Havelaar!
Een heel gelukkig nieuwjaar!
Beste wensen!