Ας αρχίσουμε από τα ελαττώματα: η πολωνοσουηδική παραγωγή «O μύλος και ο σταυρός» δεν έχει το πιο ευρηματικό σενάριο, τις πιο αναπάντεχες ανατροπές ή την πιο ευφυή αφηγηματική γραμμή και -παρά την αψεγάδιαστη παρουσία ηθοποιών όπως η Charlotte Rambling και ο διεθνούς φήμης Ολλανδός Rutger Hauer, εδώ δεν θα βρείτε κανένα από τα αποκαλούμενα «ρεσιτάλ ηθοποιίας». Continue reading
Πριν λίγες εβδομάδες κυκλοφόρησε το νέο, διπλό τεύχος του γνωστού λογοτεχνικού περιοδικού «Το Δέντρο» με 110 σελίδες για τον σύγχρονο ελληνικό κινηματογράφο, 120 σελίδες εκλεκτής λογοτεχνίας από όλο τον κόσμο αλλά και τις γνωστές στήλες επίκαιρης και καίριας σχολιογραφίας. Continue reading
Για πολλούς και διάφορους λόγους, η Αμβέρσα είναι από τις αγαπημένες μας πόλεις. Την ερχόμενη Κυριακή θα ξεκινήσει η ετήσια έκθεση βιβλίου, η οποία θα διαρκέσει μέχρι τις 11 Νοεμβρίου. Μια πολύ ενδιαφέρουσα λεπτομέρεια είναι ότι -κατά μια συνήθη πρακτική- για την είσοδο στην έκθεση απαιτείται εισιτήριο. Πληρώνοντας 8 Ευρώ για μία μέρα, o επισκέπτης μπορεί να απολαύσει ένα γεμάτο κι ενδιαφέρον πρόγραμμα.
Από το οποίο συγκρατούμε μια καταπληκτική ιδέα που πραγματοποιείται από τον εξαιρετικό διαδικτυακό πολιτιστικό κόμβο Cobra, δημιουργία του κρατικού τηλεοπτικού οργανισμού VRT. Ονομάζεται «Βιβλιογιατροί» (Boekendokters). Όχι, δεν πρόκειται για κάποια προώθηση ιατρικών βιβλίων ή των επονομαζόμενων βιβλίων «αυτοβοήθειας». Αλλά για συνεδρίες με τη συμμετοχή διαφόρων συγγραφέων, οι οποίοι θα προσπαθήσουν να λύσουν τα προβλήματα του κοινού αποκλειστικά με τη βοήθεια της βιβλιοθήκης που έχουν στη διάθεσή τους κατά τη διάρκεια της έκθεσης. Ή τουλάχιστον να δείξουν στο κοινό τις «ιαματικές» ιδιότητες της λογοτεχνίας κάθε είδους.
Αυτό είναι ένα μόνο από τα γεγονότα που θα συμβούν στην έκθεση, η οποία αλληλοσυμπληρώνεται με τηλεοπτικές, ραδιοφωνικές και ιντερνετικές μεταδόσεις. Μετά απ” όλα αυτά, το εισιτήριο των 8 Ευρώ δε φαίνεται και τόσο ακριβό. Αντιθέτως, είναι μια πρώτης τάξης ιδέα για να καλυφθούν τα έξοδα συμβάντων που ξεφεύγουν από την τετριμμένη του «πάγκου με βιβλία».
Αμβέρσα: μια πόλη-πρωτεύουσα στον ολλανδόφωνο λογοτεχνικό χάρτη. Ακόμα κι αν έχει χάσει την αίγλη παλιών θρυλικών δεκαετιών, ακόμα κι αν γεωγραφικά το εκδοτικό κατεστημένο προτιμά το ολλανδικό έδαφος, η Αμβέρσα εξακολουθεί να αποτελεί πηγή έμπνευσης και τόπο δημιουργικής συνάντησης ποιητών και πεζογράφων.
Σ” αυτήν την πόλη, υπάρχει το «διαμέρισμα των συγγραφέων», το οποίο συντηρείται από το φλαμανδικό παρακλάδι του διεθνούς οργανισμού προώθησης της λογοτεχνίας και στήριξης της Ελευθερίας του Λόγου PEN International. Σ” αυτό το διαμέρισμα προσφέρεται φιλοξενία λίγων εβδομάδων σε λογοτέχνες απ” όλον τον κόσμο. Είτε σαν μια ανάσα διαφυγής για συγγραφείς που διώκονται στις χώρες προέλευσής τους, είτε απλά σαν μια βοήθεια στην ολοκλήρωση κάποιου project που σχετίζεται με τα φλαμανδικά γράμματα.
Να διευκρινήσω εδώ ότι η φωτογραφία που συνοδεύει το παρόν κείμενο είναι παραπλανητική, μια και πρόκειται για τμήμα του βραβευμένου αρχιτεκτονικού οικοδομήματος Casa Kika. Για να δείτε πώς είναι πραγματικά το «διαμέρισμα των συγγραφέων», δείτε τις φωτογραφίες που συνοδεύουν αυτό το άρθρο. Να πούμε πληροφοριακά ότι το μήνα Απρίλιο, στο διαμέρισμα θα διαμένει ο νοτιοαφρικανός συγγραφέας Constant Van der Merwe.
Σαφώς πιο όμορφες είναι οι φωτογραφίες του «σπιτιού των μεταφραστών«, επίσης στην Αμβέρσα. Η διαδικασία επιλογής και οι όροι της περιγράφονται (στα Φλαμανδικά) εδώ. Παράλληλα με τη δωρεάν διαμονή, παρέχεται κι ένα συμβολικό ποσό για να καλύψει ο φιλοξενούμενος τα μηνιαία έξοδά του. Μεταφραστές και μεταφράστριες της Ολλανδικής, σπεύσατε. Γιατί έστω κι αν κανένα από τα δυο σπίτια δε φτάνει τη «χλιδή» της φωτογραφίας, η εμπειρία μιας διαμονής στην λογοτεχνική καρδιά της Φλάνδρας είναι ανεκτίμητη.
Dichter des Vaderlands λέγεται. Άρα, σε μια λέξη προς λέξη μετάφραση, η μητέρα του τίτλου θα γινόταν «πατέρας». Κι όχι, δεν πρόκειται για τον πιο εθνικιστή, πατριώτ” ποιητή. Αλλά για το αντίστοιχο του τίτλου «Poet Laureate» του Ηνωμένου Βασίλειου. «Εθνικός ποιητής» για μας, ή σύμφωνα με μια μετάφραση που βρήκα στο διαδίκτυο «δαφνοσκεπής ποιητής» (ή ποιήτρια, αν σκεφτούμε ότι -από την Πρωτομαγιά που μας πέρασε- στη θέση βρίσκεται η Carol Ann Duffy).
Για τους Ολλανδούς ο τίτλος είναι σχετικά πρόσφατος. Καθιερώθηκε το 2000 από την εφημερίδα NRC Handelsblad. Έκτοτε τον έχουν αποκτήσει οι εξής:
Ανέφερα τις χρονολογίες γέννησης στην προηγούμενη λίστα για να δείξω την αντίθεση με τον τωρινό Dichter des Vaderlands, τον ποιητή και ηθοποιό Ramsey Nasr. Γεννημένος μόλις το 1974, ο Nasr είχε πρώτα κάνει ένα επιτυχημένο πέρασμα σαν επίσημος ποιητής της Αμβέρσας, έναν άλλο ενδιαφέροντα θεσμό τον οποίο θα σχολιάσουμε σε κάποια επόμενη ανάρτηση.
Για τη διάρκειά του, ο «ποιητής της μητέρας πατρίδας» κερδίζει την επίσημη αναγνώριση κι ένα συμβολικό μισθό από το κράτος, έχοντας την υποχρέωση να γράφει ποιήματα και κείμενα που σχετίζονται με τη χώρα κι εκφράζουν την καρδιά και την ψυχή της.
Σε αντίθεση με μας όπου ο τίτλος του “εθνικού ποιητή” είναι καπαρωμένος στον αιώνα τον άπαντα από τον Διονύσιο Σολωμό, οι Ολλανδοί και οι Άγγλοι φροντίζουν για την τακτική ανανέωσή του. Επίσης δίνεται και η δυνατότητα στο κοινό να συνεισφέρει με την ψήφο του στην εκλογή του εκλεκτού.
Θέμα χρόνου πιστεύω είναι να ξεκινήσουμε κι εδώ με κάτι παρόμοιο κι έχει ενδιαφέρον να στοιχηματίσουμε από τώρα και στα ονόματα. Προσωπικά δεν περιμένω και πολλές εκπλήξεις (όπως o Nasr).
Κι αν, αγαπητέ αναγνώστη, είναι εύκολο να φανταστείς τα 2-3 ονόματα που θα κονταροχτυπηθούν εν Ελλάδι όταν έρθει η ώρα και γι” αυτό το θρόνο, είναι πολύ πιο δύσκολο να φανταστείς την παρέμβαση που έκανε ο Nasr στα πολιτικά δρώμενα της χώρας του πριν λίγες μέρες και πώς εξέφρασε την ψυχή και την καρδιά της. Να πω απλά ότι το έκανε μ” έναν τρόπο που καμία σχέση δεν έχει με αυτόν που θα έκανε τους δικούς μας σούπερ-πατριώτες να ξερογλύφονται.
Διαβάστε εδώ το δεύτερο μέρος της ιστορίας.