Η γέννηση του χρηματιστηρίου
Ίντριγκες και πάθη στο Άμστερνταμ του 17ου αιώνα
Λόντεβεϊκ Πέτραμ
Μετάφραση: Μαργαρίτα Μπονάτσου
Όπως είναι προφανές από τον τίτλο και υπότιτλο του βιβλίου, το θέμα του είναι η γέννηση του πρώτου χρηματιστηρίου στον κόσμο, του χρηματιστηρίου του Άμστερνταμ.
«Εν τω μεταξύ, ο Χρότφελντ και ο Φαν Ντάουν ανακάλυπταν ότι οι απόψεις τους ταυτίζονταν. Θεωρούσαν ότι τόσο η εργατική όσο και η αστική τάξη έχαναν τα χαρακτηριστικά τους και συγχωνεύονταν διαμορφώνοντας μια μεγάλη γκρίζα, ακαθόριστη μεσαία τάξη. Αυτή η νέα “βαρετή μπουρζουαζία” είχε χάσει την όποια της δημιουργικότητα και ζούσε καρφωμένη μπροστά στην τηλεόραση, σε συνθήκες πλήρους κατατονίας. Όπως έλεγε ο Φαν Ντάουν: “Δεν μπορούμε να έχουμε την παραμικρή εμπιστοσύνη σ” αυτές τις εξαρτημένες και δουλικές κατσαρίδες.” « Continue reading
Ο ιρανικής καταγωγής Ολλανδός συγγραφέας Καντέρ Αμπντολάχ δεν είναι άγνωστος στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό. Το 2009 είχε κυκλοφορήσει «Το σπίτι του τεμένους«, σε μετάφραση Γιάννη Ιωαννίδη. Πρόκειται για το πιο γνωστό και πολυμεταφρασμένο βιβλίο του Αμπντολάχ, το οποίο μάλιστα είχε ψηφιστεί από τους Ολλανδούς αναγνώστες δεύτερο στη λίστα με τα σημαντικότερα ολλανδικά μυθιστορήματα όλων των εποχών. Continue reading
Δεν ξέρουμε αν ο θάνατος του μεγάλου Ολλανδού συγγραφέα Χάρι Μούλις αποτέλεσε το έναυσμα για μια καινούρια έκδοση της από καιρό εξαντλημένης ελληνικής μετάφρασης του magnum opus του «Η ανακάλυψη του ουρανού». Δεν έχει όμως και τόσο σημασία, μια και το αποτέλεσμα μετράει: κι αυτό είναι μιας πρώτης τάξης ευκαιρία για το ελληνικό αναγνωστικό κοινό να γνωρίσει αυτό το βιβλίο, το οποίο έχει χαρακτηριστεί σαν το καλύτερο ολλανδικό μυθιστόρημα όλων των εποχών. Continue reading
Εδώ και λίγο καιρό κυκλοφορεί και στα Ελληνικά ένα από τα σημαντικότερα φλαμανδικά μυθιστορήματα των τελευταίων δέκα ετών. Πρόκειται για το Omega Minor του Πάουλ Βεράχεν, η γραφή του οποίου έχει συγκριθεί με αυτή του Ντελίλο ή και του Τομας Πύντσον. Πρόκειται για ένα φιλόδοξο, πολυσέλιδο μυθιστόρημα που βάζει το δάχτυλο στις πληγές του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου για να ανιχνεύσει (όπως όλα τα μεγάλα μυθιστορήματα) τα αίτια και τις συνέπειες των σκοτεινών και ανεξιχνίαστων κινήτρων του ανθρώπου. Continue reading
Γκερνίκα (Guernica): ένας από τους πιο εμβληματικούς και γνωστούς πίνακες του εικοστού αιώνα. Ο Βέλγος ιστορικός της τέχνης Gijs van Hensbergen (Χέις φαν Χενσμπέργχεν) έχει γράψει μια «βιογραφία» του έργου, η ελληνική έκδοση της οποίας κυκλοφόρησε το 2007 από την «Μικρή Άρκτο«. Το πρωτότυπο είναι γραμμένο στα Αγγλικά και η μετάφρασή του έγινε από τον Άδωνι Σάμψων. Continue reading
Κόμικς εμπνευσμένο από τις ιστορίες του Δικαστή Τι
Ουδείς αλάνθαστος, ούτε και το taal.gr, το οποίο στο παρελθόν ισχυρίστηκε ότι ο Χάρι Μούλις είναι ο πιο πολυμεταφρασμένος στα Ελληνικά Ολλανδός συγγραφέας. Μέχρι αποδείξεως του αντιθέτου, ο συγκεκριμένος χαρακτηρισμός θα πρέπει να αποδοθεί στον Ρόμπερτ Φαν Χούλικ (Robert van Gulik).
Γεννημένος στην Ολλανδία το 1910, ο Χούλικ έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ενήλικης ζωής του στην Άπω Ανατολή, εργαζόμενος σαν διπλωμάτης. Σινολόγος με βαθιά γνώση της Ασιατικής κουλτούρας, μελέτησε εμβριθώς διάφορες όψεις της μέχρι και το θάνατό του το 1967.
Για παράδειγμα, το βιβλίο του για τη σεξουαλική ζωή της Αρχαίας Κίνας έθεσε τη βάση για κάθε μεταγενέστερη έρευνα επί του θέματος. Εκείνο όμως που έκανε τον Χούλικ γνωστό παγκοσμίως, ήταν ο χαρακτήρας του Δικαστή Τι, ο οποίος πρωταγωνιστεί στα δεκαεφτά βιβλία του συγγραφέα.
Όλα ξεκίνησαν όταν ο Χούλικ αποφάσισε να μεταφράσει ένα Κινέζικο αστυνομικό μυθιστόρημα του 18ου αιώναμε ήρωα τον Δικαστή Τι, το οποίο διαδραματίζεται στην εποχή της δυναστείας Τανγκ (600-900 μ.Χ.) Αντλώντας από αυτό το υλικό και με οδηγό την έμπνευσή του, δημιούργησε τη σειρά των βιβλίων η οποία αγαπήθηκε από τους αναγνώστες του είδους σε πολλές χώρες.
Ενδεικτικό της αγάπης του Χούλικ για τη συγκεκριμένη κουλτούρα είναι ότι η εικονογράφηση σε πολλά από τα βιβλία έχει γίνει από τον ίδιο, στα πρότυπα πάντα της Κινέζικης ζωγραφικής της εποχής του Δικαστή Τι. Πέρα από το στοιχείο του μυστηρίου, τα γραπτά του αποτελούν ένα πραγματικό ταξίδι στην Αρχαία Κίνα.
Στην Ελλάδα κυκλοφορούν και οι δεκαεφτά περιπέτειες, μεταφρασμένες από την Αγγλική έκδοση από τις εκδόσεις Θεμέλιο, εκτός από την πρώτη, η οποία είχε κυκλοφορήσει το 1987 από τις εκδόσεις Άγρα.
Τιμ Κραμπέ: ένας Ολλανδός συγγραφέας μεταφρασμένος σε δεκαπέντε γλώσσες και με εκδοτικές επιτυχίες, με πιο γνωστή την «απαγωγή», το όνομα με το οποίο έγινε διεθνώς γνωστό το βιβλίο του με τίτλο «το χρυσό αυγό«, γραμμένο στα 1984.
Το βιβλίο γυρίστηκε και σε ταινία για την οποία ισχύουν οι εξής ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες: το IMDB δίνει 7.9/10 για την Ολλανδική και μόνο 6 για την Αμερικάνικη έκδοση. Σε μια αξιοπρόσεκτα πιστή μεταγραφή των Ολλανδικών τίτλων, στην Ελλάδα η Ολλανδόφωνη έκδοση παίχτηκε (σε φεστιβάλ) με τίτλο «Χωρίς Ίχνος» και η Αγγλόφωνη (με κανονική διανομή) σαν «Η απαγωγή«.
Ο Κραμπέ ξεφεύγει από το πρότυπο του κυρτωμένου γραφιά, ο οποίος ζει και αναπνέει μέσα στα βιβλία. Είναι φανατικός ποδηλάτης, μια λέξη που στην Ολλανδία δεν περιορίζεται στο «κάνω – και – καμιά – ποδηλασία – στην – Πάρνηθα – πότε – πότε». Αντίθετα, πρόκειται για φανατικό του σπορ με αξιόλογες αθλητικές επιδόσεις. Στην ποδηλασία είναι αφιερωμένο και το βιβλίο του «de renner«, το οποίο κυκλοφόρησε το 1978. Άλλη αγάπη του Κραμπέ είναι το σκάκι, το οποίο επανέρχεται με διάφορους τρόπους στα βιβλία του. Κι εδώ δεν μιλάμε για περιστασιακό παίχτη, αλλά για σκακιστή υψηλού επιπέδου.
Άλλο γνωστό του βιβλίο είναι «η εξαφάνιση», για την Αγγλική μετάφραση της οποίας διαβάσαμε μια ωραία κριτική στο βιβλιόφιλο blog donteverreadme. Η συγκεκριμένη κριτική αποτέλεσε και το έναυσμα για την παρούσα ανάρτηση.
Στα Ελληνικά κυκλοφορεί το βιβλίο του «Η σπηλιά του πεπρωμένου« από τον Καστανιώτη, σε μετάφραση Ινώς Βαν Ντάικ-Μπαλτά. Και γι” αυτό το βιβλίο έχει κάποια λόγια να πει το προαναφερθέν μπλογκ, από το οποίο κλέψαμε και τον τίτλο του παρόντος κειμένου, ο οποίος είναι μια όμορφη Ολλανδική έφραση για την αβεβαιότητα και το άγνωστο που διακρίνει το μέλλον.
O Χάρι Μούλις, ο οποίος αποχαιρέτησε πρόσφατα τον μάταιο τούτο κόσμο, είναι ένας από τους πιο μεταφρασμένους στα Ελληνικά και πιθανόν ο πιο γνωστός Ολλανδός συγγραφέας. Φυσικά όμως, δεν είναι και ο μοναδικός με παρουσία και αναγνωρισιμότητα εκτός της χώρας του. Μια τέτοια λογοτεχνική φωνή είναι και η Χέλα Χάασε, η οποία θεωρείται μια από τις μεγαλύτερες συγγράφισσες της Ευρώπης.
Γι” αυτό καλωσορίζουμε την μετάφραση (δια χειρός Γιάννη Ιωαννίδη) ενός ακόμα βιβλίου (του δεύτερου) της Χάασε στα Ελληνικά, από τον Καστανιώτη. Το βιβλίο τιτλοφορείται “Στο κατώφλι της φωτιάς” . Θα το δείτε -κι όχι αδίκως- να κατηγοριοποιείται στα ιστορικά μυθιστορήματα. Αλλά εδώ δεν πρόκειται για μια επίφαση ιστορικότητας, αλλά για μια πολυεπίπεδη διήγηση που καταπιάνεται επιτυχώς με διάφορα θέματα (όπως η ταυτότητα, η σχέση πατέρα/γιου κλπ.)
Ακολουθεί η υπόθεση, σύμφωνα με τον εκδότη:
«Βρισκόμαστε στο 414 μ.Χ., όταν η κάποτε κραταιά Pωμαϊκή Aυτοκρατορία πνέει τα λοίσθια, χωρισμένη σε ανατολικό και δυτικό τμήμα. Οι βαρβαρικές ορδές βρίσκονται προ των πυλών της εκχριστιανισμένης Ρώμης. Ο αυτοκράτορας Ονώριος, ένα ανίκανο ανθρωπάκι, έχει περιοριστεί στη βαλτώδη περιοχή της Ραβένας, περιστοιχισμένος από μια διεφθαρμένη και έκλυτη αυλή.
Μέσα σε αυτό το σκηνικό διαδραματίζεται η δίκη μιας ομάδας ειδωλολατρών που κατηγορούνται για μαύρη μαγεία και μαντεία.
Θα ήταν μια δίκη ρουτίνας, αν ανάμεσα στους κατηγορούμενους δεν υπήρχε ένας άνθρωπος με όνομα και καταγωγή που προκαλούν πολλά ερωτηματικά. Το όνομά του: Κλαύδιος Κλαυδιανός, γεννημένος στις όχθες του Νείλου. Επάγγελμα: ποιητής στην αυτοκρατορική αυλή. Απέναντί του ο φανατικός, εκχριστιανισμένος έπαρχος Αδριανός, ανώτερος δικαστής της Ρώμης, που εκπροσωπεί τη χριστιανική κυριαρχία. Η διαμάχη των δύο αντρών μοιάζει με σύγκρουση ανάμεσα σε δύο πολιτισμούς: της ειδωλολατρίας και του χριστιανισμού.»
Περισσότερα για τη συγγραφέα μπορείτε να διαβάσετε εδώ.