Το taal.gr έχει στο παρελθόν επισημάνει χώρους στους οποίους μπορούν να φιλοξενηθούν λογοτέχνες ή/και μεταφραστές, όπως το «διαμέρισμα των συγγραφέων» στην Αμβέρσα και η Pasa Porta στις Βρυξέλλες. Κάθε ένας από αυτούς προσφέρει τις δικές του δυνατότητες και έχει τα δικά του κριτήρια για την επιλογή των φιλοξενουμένων. Continue reading
Επιδοτήσεις
Εκδότες, σπεύσατε!
StandardΤο μεγαλύτερο ίσως εκδοτικό φαινόμενο του 2010 στην Φλάνδρα ήταν το βιβλίο «Κονγκό» του David Van Reybrouck (Ντάβιντ φαν Ρέιμπρουκ). Σε αυτό, ο συγγραφέας περιγράφει την ιστορία του Κονγκό από την εποχή που πάτησε εκεί το πόδι του εξερευνητή Stanley μέχρι τα τελευταία δέκα χρόνια της Κινέζικης επιρροής και της πρόσφατης οικονομικής κρίσης. Continue reading
Ένας εύχρηστος οδηγός
StandardΤο ΕΚΕΒΙ είναι ένας οργανισμός που συμβάλλει με διάφορους τρόπους στην προώθηση του βιβλίου στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Στα πλαίσια της προσέγγισης με άλλες χώρες, έχει δημιουργήσει μια σειρά «φακέλων», εντύπων δηλαδή αφιερωμένων στη λογοτεχνική πραγματικότητα διαφόρων χωρών. Οι φάκελοι περιέχουν χρήσιμες πληροφορίες για εκδότες, μεταφραστές αλλά και συγγραφείς που ενδιαφέρονται για συνεργασίες στη συγκεκριμένη χώρα.
Το 2007 εκδόθηκε ο φάκελος του ΕΚΕΒΙ για την Ολλανδία, μια προσεγμένη και ενημερωτική έκδοση. Περιλαμβάνει πληροφορίες για την βιβλιαγορά, την αναγνωστική συμπεριφορά και τους λογοτεχνικούς φορείς της Ολλανδίας. Παρουσιάζει μια λίστα συγγραφέων της χώρας, καθώς και πληροφορίες για την εκδοτική πραγματικότητα στο χώρο του παιδικού βιβλίου.
Ο φάκελος συνοδεύεται από ένα παράρτημα με τα Ελληνικά βιβλία που έχουν μεταφραστεί στα Ολλανδικά. Για τον συγκεκριμένο κατάλογο, μπορείτε να ανατρέχετε και στην ηλεκτρονική μηχανή αναζήτησης του ΕΚΕΒΙ.
Ενδιαφέρουσα είναι η συνέντευξη με τον πρόεδρο του Ιδρύματος για την Παραγωγή και Προώθηση της Ολλανδικής λογοτεχνίας (NLPVNF), στο οποίο έχουμε αναφερθεί και εμείς στο παρελθόν. Τον φάκελο συμπληρώνει ένα μεστό άρθρο της Henriette Korthals Altes για τις περιόδους της Ολλανδικής λογοτεχνίας.
Παρά τα τρία χρόνια που έχουν περάσει από την έκδοσή του, ο συγκεκριμένος φάκελος παραμένει επίκαιρος και ένας πρώτης τάξης οδηγός προς ναυτιλομένους στα Ολλανδικά λογοτεχνικά ύδατα. Η έκδοση είναι διαθέσιμη εδώ για ψηφιακό ξεφύλλισμα.
Διαμονή στις Βρυξέλλες
StandardΣτο παρελθόν, είχαμε αναφέρει τη δυνατότητα διαμονής για συγγραφείς, ποιητές και μεταφραστές στην Αμβέρσα. Όμως και η πρωτεύουσα του Βελγίου δεν πάει πίσω σε ευκαιρίες για μη-Βέλγους συγγραφείς να παρουσιάσουν το έργο τους αλλά και να κάνουν χρήση του χώρου διαμονής Passa Porta.
Passa Porta είναι ένα όνομα που περιλαμβάνει διάφορες υλοποιήσεις μιας πολιτικής προώθησης της λογοτεχνίας: ένα λογοτεχνικό φεστιβάλ, μια ποιητική κολεκτίβα, ένα βιβλιοπωλείο, χώρους συνάντησης και σεμιναρίων και άλλα πολλά. Όλα αυτά σε ένα αρχιτεκτονικά ελκυστικό χώρο.
Συγγραφείς (δυστυχώς όχι και μεταφραστές) μπορούν να κάνουν αίτηση για διαμονή 2 ως 8 εβδομάδων στο χώρο που διαθέτει το Passa Porta. Λεπτομέρειες (στα Αγγλικά) υπάρχουν εδώ. Για τους λογοτέχνες που διώκονται στη χώρα προέλευσής τους, το Passa Porta μπορεί να προσφέρει διαμονή μέχρι και για δύο έτη.
Παρόλο που με τίποτα δε θα αλλάζαμε την Αμβέρσα για τις Βρυξέλλες, δεν μπορούμε να μην ζηλέψουμε την παρουσία ενός ακόμα χώρου που δίνει τη δυνατότητα στην τέχνη και τους λειτουργούς της να δρουν, να συναντούνται και -πάνω απ” όλα- να δημιουργούν.
Διαμονή στην Αμβέρσα
StandardΑμβέρσα: μια πόλη-πρωτεύουσα στον ολλανδόφωνο λογοτεχνικό χάρτη. Ακόμα κι αν έχει χάσει την αίγλη παλιών θρυλικών δεκαετιών, ακόμα κι αν γεωγραφικά το εκδοτικό κατεστημένο προτιμά το ολλανδικό έδαφος, η Αμβέρσα εξακολουθεί να αποτελεί πηγή έμπνευσης και τόπο δημιουργικής συνάντησης ποιητών και πεζογράφων.
Σ” αυτήν την πόλη, υπάρχει το «διαμέρισμα των συγγραφέων», το οποίο συντηρείται από το φλαμανδικό παρακλάδι του διεθνούς οργανισμού προώθησης της λογοτεχνίας και στήριξης της Ελευθερίας του Λόγου PEN International. Σ” αυτό το διαμέρισμα προσφέρεται φιλοξενία λίγων εβδομάδων σε λογοτέχνες απ” όλον τον κόσμο. Είτε σαν μια ανάσα διαφυγής για συγγραφείς που διώκονται στις χώρες προέλευσής τους, είτε απλά σαν μια βοήθεια στην ολοκλήρωση κάποιου project που σχετίζεται με τα φλαμανδικά γράμματα.
Να διευκρινήσω εδώ ότι η φωτογραφία που συνοδεύει το παρόν κείμενο είναι παραπλανητική, μια και πρόκειται για τμήμα του βραβευμένου αρχιτεκτονικού οικοδομήματος Casa Kika. Για να δείτε πώς είναι πραγματικά το «διαμέρισμα των συγγραφέων», δείτε τις φωτογραφίες που συνοδεύουν αυτό το άρθρο. Να πούμε πληροφοριακά ότι το μήνα Απρίλιο, στο διαμέρισμα θα διαμένει ο νοτιοαφρικανός συγγραφέας Constant Van der Merwe.
Σαφώς πιο όμορφες είναι οι φωτογραφίες του «σπιτιού των μεταφραστών«, επίσης στην Αμβέρσα. Η διαδικασία επιλογής και οι όροι της περιγράφονται (στα Φλαμανδικά) εδώ. Παράλληλα με τη δωρεάν διαμονή, παρέχεται κι ένα συμβολικό ποσό για να καλύψει ο φιλοξενούμενος τα μηνιαία έξοδά του. Μεταφραστές και μεταφράστριες της Ολλανδικής, σπεύσατε. Γιατί έστω κι αν κανένα από τα δυο σπίτια δε φτάνει τη «χλιδή» της φωτογραφίας, η εμπειρία μιας διαμονής στην λογοτεχνική καρδιά της Φλάνδρας είναι ανεκτίμητη.
Κονδύλια για τα γράμματα
Standard«Ολλανδικά κονδύλια για τα γράμματα» (Nederlands Letterenfonds): έτσι είναι το νέο όνομα του Ιδρύματος για την Παραγωγή και την Μετάφραση της Λογοτεχνίας, (NLPVF) μετά τη συνένωσή του με το συναφή οργανισμό «Κονδύλια για τα γράμματα«. Η συνένωση είναι τμήμα μιας σειράς ενεργειών για την προώθηση της μετάφρασης, σύμφωνα με μια πρόσφατη έκθεση που οι ίδιοι οι οργανισμοί συνέταξαν μαζί με άλλους εμπλεκόμενους παράγοντες. Πολιτισμένα πράγματα.
Ενδεικτικό του κλίματος προώθησης της μετάφρασης και της βαρύτητας της έκθεσης, είναι η υιοθέτηση άλλης μιας από τις προτάσεις της που σύντομα θα οδηγήσει σε μεταπτυχιακό πρόγραμμα (Μάστερ) σπουδών στην μετάφραση από το Πανεπιστήμιο της Ουτρέχτης και σε συνεργασία με άλλα πανεπιστήμια.
Όπως ανέφερα σε προηγούμενη ανάρτηση, οι Ολλανδοί διαθέτουν αρκετά κονδύλια για μεταφράσεις της λογοτεχνίας τους σε άλλες γλώσσες. Δεν έγκειται εκεί όμως η πρωτοτυπία τους. Έγκειται στη διαφάνεια και τον πλούτο των πληροφοριών που παρέχουν στους επίδοξους μεταφραστές και -κυρίως- εκδότες. Ο οργανισμός που προανέφερα έχει μια εξαιρετική ιστοσελίδα (στα Αγγλικά) με μια εξαιρετική βάση δεδομένων των πεζογράφων, ποιητών και συγγραφέων παιδικών βιβλίων για τους οποίους κάποιος θα μπορούσε να ζητήσει μια επιδότηση.
Η όλη διαδικασία εξηγείται διαφανέστατα στο site απ” όπου κάποιος μπορεί να κατεβάσει και την αίτηση για την επιδότηση μιας μετάφρασης (σ” αυτή τη σελίδα). Ο οργανισμός επιδοτεί:
- εικονογραφημένα παιδικά βιβλία
- μεταφράσεις από τα Ολλανδικά σε άλλες γλώσσες
- εκδηλώσεις και projects για την προώθηση της ολλανδικής λογοτεχνίας στο εξωτερικό
Η επιδότηση δεν καλύπτει ποτέ όλο το ποσό των εξόδων, αλλά ένα σημαντικό μέρος του. Για να γίνει αίτηση, θα πρέπει ο μεταφραστής να έχει ήδη μια πρώτη συμφωνία με τον εκδοτικό οίκο για την μετάφραση.
Αν σας ενδιαφέρει έστω και εγκυκλοπαιδικά το θέμα της μετάφρασης, μην παραλείψετε να επισκεφτείτε το εξαιρετικό site του NLPVF. Αλλά και για τους απλούς αναγνώστες, η βάση του αποτελεί ένα εξαιρετικό σημείο εκκίνησης για φιλολογικές εξερευνήσεις του ολλανδικού λογοτεχνικού τοπίου. Το ότι όλα αυτά είναι στα Αγγλικά, αυξάνει την προσβασιμότητα του site και στους μη κατέχοντες την ολλανδική γλώσσα.
Με λίγη βοήθεια από το κράτος
StandardΣε κάθε περίοδο κι όχι μόνο σε αυτές της οικονομικής στενότητας, όπως την τωρινή, οι εκδότες δε λένε όχι σε δυνατότητες επιχορήγησης των εκδόσεών τους από κρατικούς (κυρίως αλλά όχι αποκλειστικά) φορείς. Ειδικά για τις μεταφράσεις, μια επιδότηση μπορεί να αποτελέσει τον καταλύτη, χωρίς τον οποίο, το βιβλίο δε θα έβγαινε καν στα ράφια των βιβλιοπωλείων.
Τα παραπάνω αποτελούν γεγονός και για την ολλανδική λογοτεχνία, η οποία μέχρι σχετικά πρόσφατα ήταν άγνωστη για το Ελληνικό κοινό. Κάποιες από αυτές τις επιχορηγήσεις βοήθησαν στο να γνωρίσουμε κι εμείς αξιόλογους Ολλανδούς και Φλαμανδούς συγγραφείς. Αρκεί κανείς να κοιτάξει τις αρχικές σελίδες σχετικών εκδόσεων για να διαπιστώσει ότι στην πλειοψηφία τους έχουν βοηθηθεί από το ένα ή άλλο ίδρυμα.
Σ” αυτό βοηθάει βέβαια και η οργανωμένη, ρεαλιστική, διαφανής και “ανοιχτοχέρα” πολιτική της Ολλανδίας και του Βελγίου στον τομέα της προώθησης της λογοτεχνίας τους στο εξωτερικό. Μια πολιτική και μια αντιμετώπιση από την οποία το ελληνικό κράτος θα είχε να μάθει πολλά.
Σε επόμενα άρθρα του taal.gr, θα παρουσιάσουμε τους κύριους φορείς στους οποίους μπορούν ν” αποτανθούν εκδότες, μεταφραστές και μελετητές της ολλανδικής και της φλαμανδικής γλώσσας για να χρηματοδοτήσουν τις δραστηριότητές τους.