Ο Γιοχάνες Βερμέερ είναι ένας από τους πιο γνωστούς Ολλανδούς ζωγράφους. Εδώ μπορείτε να βρείτε μια λίστα με όλα του τα έργα, περιλαμβανομένου και του «κοριτσιού με το μαργαριταρένιο σκουλαρίκι», το οποίο έγινε ευρύτερα γνωστό εξαιτίας της ομώνυμης ταινίας του 2003. Continue reading
Αναλύσεις
Robert van Gulik
Standard
Κόμικς εμπνευσμένο από τις ιστορίες του Δικαστή Τι
Ουδείς αλάνθαστος, ούτε και το taal.gr, το οποίο στο παρελθόν ισχυρίστηκε ότι ο Χάρι Μούλις είναι ο πιο πολυμεταφρασμένος στα Ελληνικά Ολλανδός συγγραφέας. Μέχρι αποδείξεως του αντιθέτου, ο συγκεκριμένος χαρακτηρισμός θα πρέπει να αποδοθεί στον Ρόμπερτ Φαν Χούλικ (Robert van Gulik).
Γεννημένος στην Ολλανδία το 1910, ο Χούλικ έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ενήλικης ζωής του στην Άπω Ανατολή, εργαζόμενος σαν διπλωμάτης. Σινολόγος με βαθιά γνώση της Ασιατικής κουλτούρας, μελέτησε εμβριθώς διάφορες όψεις της μέχρι και το θάνατό του το 1967.
Για παράδειγμα, το βιβλίο του για τη σεξουαλική ζωή της Αρχαίας Κίνας έθεσε τη βάση για κάθε μεταγενέστερη έρευνα επί του θέματος. Εκείνο όμως που έκανε τον Χούλικ γνωστό παγκοσμίως, ήταν ο χαρακτήρας του Δικαστή Τι, ο οποίος πρωταγωνιστεί στα δεκαεφτά βιβλία του συγγραφέα.
Όλα ξεκίνησαν όταν ο Χούλικ αποφάσισε να μεταφράσει ένα Κινέζικο αστυνομικό μυθιστόρημα του 18ου αιώναμε ήρωα τον Δικαστή Τι, το οποίο διαδραματίζεται στην εποχή της δυναστείας Τανγκ (600-900 μ.Χ.) Αντλώντας από αυτό το υλικό και με οδηγό την έμπνευσή του, δημιούργησε τη σειρά των βιβλίων η οποία αγαπήθηκε από τους αναγνώστες του είδους σε πολλές χώρες.
Ενδεικτικό της αγάπης του Χούλικ για τη συγκεκριμένη κουλτούρα είναι ότι η εικονογράφηση σε πολλά από τα βιβλία έχει γίνει από τον ίδιο, στα πρότυπα πάντα της Κινέζικης ζωγραφικής της εποχής του Δικαστή Τι. Πέρα από το στοιχείο του μυστηρίου, τα γραπτά του αποτελούν ένα πραγματικό ταξίδι στην Αρχαία Κίνα.
Στην Ελλάδα κυκλοφορούν και οι δεκαεφτά περιπέτειες, μεταφρασμένες από την Αγγλική έκδοση από τις εκδόσεις Θεμέλιο, εκτός από την πρώτη, η οποία είχε κυκλοφορήσει το 1987 από τις εκδόσεις Άγρα.
Ολλανδική γλώσσα
StandardTaal σημαίνει γλώσσα στα Ολλανδικά. Μια γλώσσα η οποία μιλιέται κατ” εκτίμηση από 23 εκατομμύρια ανθρώπους. Σ” αυτά περιλαμβάνονται 16 εκατομμύρια Ολλανδών, 6 εκατομμύρια Φλαμανδών και 400.000 κατοίκων του Σουρινάμ. Στη λίστα με τις πιο ομιλούμενες γλώσσες στον κόσμο καταλαμβάνει την όγδοη θέση στην Ευρώπη και την 37η στον κόσμο (από ένα σύνολο 6.000).
Σε αντίθεση με κάποιους ντόπιους «επιστήμονες», οι οποίοι αναζητούν τις ρίζες της Ελληνικής στην προκατακλυσμιαία Ατλαντίδα, οι Ολλανδοί γλωσσολόγοι κατέληξαν ότι η αρχαιότερη Ολλανδική φράση που έχει καταγραφεί, είναι το «Maltho thi afrio lito» από τον «Σαλικό νόμο» του έκτου αιώνα. Η φράση σημαίνει «σου δίνω την ελευθερία, δούλε».
Τα σημερινά Ολλανδικά όμως διαφέρουν πάρα πολύ από εκείνα της φράσης, μια κι έχουν μετεξελιχθεί από την τευκτονική ρίζα από την οποία προήλθαν και τα Γερμανικά. Απλοποιώντας πολύ τα πράγματα, θα μπορούσαμε να πούμε ότι τα Γερμανικά είναι πιο «εξελιγμένα» Ολλανδικά, αν και από μια άλλη ισχύει ότι είναι λιγότερο ευπροσάρμοστα.
Τα Ολλανδικά αποτελούν την επίσημη γλώσσα στις χώρες: Ολλανδία, Βέλγιο, Σουρινάμ, Αρούμπα, Κιουρασάο και Σεντ Μάαρτεν. Εκτός αυτών των χωρών, τα Ολλανδικά διδάσκονται σε 190 πανεπιστήμια σαράντα χωρών από περίπου 700 διδάσκοντες, ενώ οι σπουδαστές της γλώσσας υπολογίζονται στους 15.000. Σε προ-ακαδημαϊκό επίπεδο, 400.000 άνθρωποι μαθαίνουν αυτή τη γλώσσα και 6.000 τη διδάσκουν.
Στην μετακατακλυσμιαία πραγματικότητα, ισχύει το γεγονός ότι μεταξύ των γλωσσών γίνεται ανταλλαγή λέξεων (και όχι με τον τρόπο του Γκας Πορτοκάλος). Αν νομίζετε ότι δε ξέρετε γρι Ολλανδικά, είναι ενδιαφέρον να μάθετε ότι Ολλανδική ρίζα έχουν για παράδειγμα οι εξής λέξεις: Γιάνκης (από το Jan Kees) και μπράντυ (από το branderwijn). Μάλιστα, η γλωσσολόγος Nicoline van der Sijs κάθησε και τις μέτρησε: 17.560 Ολλανδικές λέξεις αποτελούν τη βάση 40.000 μη Ολλανδικών.
Πηγή: taalunieversum
Η γλώσσα μου είναι η χώρα μου
StandardΣτην ίδια μορφή με τις ανθολογίες του Κόμραϊ, στην Ολλανδία σχετικά πρόσφατα κυκλοφόρησε μια εξαιρετική συλλογή παιδικού διηγήματος. Την ανθολόγηση έκανε ο Αμπντελκάντερ Μπενάλι, το βιβλίο του οποίου Παραθαλάσσιος Γάμος, έχει μεταφράσει στα Ελληνικά ο Γιάννης Ιωαννίδης. Μια λεπτομέρεια, η οποία σε κανονικές συνθήκες δε θα έπρεπε να τραβάει καθόλου την προσοχή: ο Μπενάλι δεν έχει γεννηθεί στην Ολλανδία, αλλά το Μαρόκο.
Ο Μπενάλι είναι ο πιο γνωστός από τους πολλούς μετανάστες -πρώτης ή δεύτερης γενιάς- που έχουν να επιδείξουν μια αξιόλογη πορεία στα ολλανδικά γράμματα. Την περασμένη εβδομάδα ήταν και συντονιστής στην δεύτερη Λογοτεχνική Διαπολιτισμικη πλατφόρμα Literair Café Intercultureel, στο κατ” εξοχήν ποιητικό στέκι του Άμστερνταμ, το Perdu.
Οι συζητήσεις και παρουσιάσεις του Café, ήταν φέτος αφιερωμένες στην παιδική λογοτεχνία και λογοτεχνία για εφήβους. Συμμετείχαν πολλοί συγγραφείς του είδους, όλοι τους Ολλανδοί πολίτες, όλοι τους με καταγωγή από κάποια άλλη χώρα.
Σε μια περίοδο που και στην Ολλανδία βρίσκει πρόσφορο έδαφος ο ξενοφοβικός λαϊκισμός, είναι ενθαρρυντικό να γίνονται τέτοιες εκδηλώσεις. Κι ακόμα πιο ενθαρρυντικό είναι το γεγονός ότι τα προηγούμενα χρόνια ανοχής δημιούργησαν μια σειρά αξιόλογων συγγραφέων, όπως ο Μπεναλί, τον οποίο άλλωστε η Ολλανδία «εξάγει» σαν προϊόν των «δικών της» γραμμάτων.
Αλήθεια αν αποφασιζόταν στην Ελλάδα μια συνάντηση από λογοτέχνες της ελληνικής γλώσσας με μη ελληνική καταγωγή, πέρα από τον αξιόλογο και αγαπητό μας Γκαζμέντ Καπλάνι που μας έρχεται πρώτος στο μυαλό, πόσοι και ποιοι άλλοι θα μπορούσαν να συμμετάσχουν; Ας ελπίσουμε ότι είναι απλά θέμα χρόνου κι ότι κι εδώ θα ξεπηδήσουν ένας και δυο και τρεις Μπενάλι στο μέλλον.
Σημείωση: ο τίτλος του παρόντος είναι παράφραση του τίτλου της Ολλανδόφωνης ποιητικής συλλογής «Το σώμα μου είναι η χώρα μου» (Mijn lichaam is mijn land), του Σαλάχ Χασσάν, ενός Ιρανού ποιητή ο οποίος κατέληξε στην Ολλανδία διωγμένος από το καθεστώς Χουσσεΐν.
Να σου δώσω ένα βιβλίο;
Standard
Το κατάστημα De Slegte στο Άμστερνταμ
Η έννοια «δεύτερο χέρι» είναι παρεξηγημένη στην Ελλάδα, ειδικά όταν αναφερόμαστε στα βιβλία. Χώροι απαραίτητοι και συμπαθέστατοι, τα παλαιοβιβλιοπωλεία δεν φαίνεται να μπορούν ν” αποτινάξουν από πάνω τους το περίσσευμα σκόνης χιλιοπαλιωμένων, κιτρινισμένων σελίδων. Πολλά από τα βιβλία στα ράφια τους μοιάζουν πιο πολύ με μουσειακά είδη παρά σαν κάτι που διαβάζεται κιόλας. Άλλες φορές, βασικό κριτήριο επιλογής κι από τις δυο μεριές της αγοραπωλησίας είναι η συσχέτιση της παλαιότητας του βιβλίου με τη χρηματική του αξία. Το βιβλίο ως αντίκα, με άλλα λόγια.
Στην Ολλανδία -και γενικά στη Βόρεια Ευρώπη- η χρηστική αξία του βιβλίου είναι πιο σημαντική από το πόσο καλά «κολλάει» στο ράφι της βιβλιοθήκης. Γι” αυτό και στις συγκεκριμένες αγορές μπορείς να βρεις το τελευταίο αριστούργημα (σύμφωνα με τους κριτικούς), και στη λεγόμενη paperback μορφή, με σύνηθες κόστος κάτω από 10 Ευρώ και φτηνή πλην αξιοπρεπή βιβλιοδεσία, σαφώς καλύτερη από τη μέση έκδοση-σε-χασαπόχαρτο των λογοτεχνικών εφημεριδοπροσφορών (βλ. σχετικά και μια παλιότερη ανάλυση). Το ίδιο ισχύει και για τα λεγόμενα «κλασικά» βιβλία, καθιστώντας τα προσιτά για όλους. Στην Ελλάδα δε συμβαίνει το ίδιο. Ως παράδειγμα, να αναφέρουμε το Τρίτο Στεφάνι του Ταχτσή, η πρόσφατη επανέκδοση του οποίου αγγίζει και πολλές φορές ξεπερνάει τα 20 Ευρώ.
Απ” ότι φαίνεται, οι Έλληνες συσχετίζουν ακόμα το paperback με την λογοτεχνία τύπου Άρλεκιν. Τα βιβλία που αγοράζουν ή κάνουν δώρα, σκοπό έχουν να καταλήξουν για πάντα σε μια βιβλιοθήκη ακόμα κι αν κανείς στο μέλλον δεν πρόκειται να τα ξανανοίξει. Αντίθετα, σε χώρες όπως η Ολλανδία τα βιβλία αλλάζουν συχνά χέρια με την μεσολάβηση των εκεί παλαιο-βιβλιοπωλείων. Αν έχετε αμφιβολία για τα παραπάνω, σκεφτείτε την αυτοσχέδια βιβλιοθήκη που δημιουργείται στο μέσο τουριστικό κατάλυμα από τα βιβλία που οι επισκέπτες αφήνουν πίσω τους μετά το πέρας των διακοπών. Σπάνια να βρει κάποιος εκεί ένα Ελληνικό βιβλίο.
Στην Ολλανδία, η ζήτηση βιβλίων «δεύτερο χέρι» είναι σχεδόν συνώνυμη με τα βιβλιοπωλεία της αλυσίδας De Slegte, η οποία έχει παρουσία και στο Βέλγιο. Το Slegte διαθέτει καινούρια βιβλία χαμηλής τιμής, αλλά και ένα θησαυροφυλάκιο παλιών βιβλίων σε διάφορες γλώσσες και σε προσιτές τιμές – ακόμα και σήμερα που οι ανατιμήσεις σε σχέση με το παρελθόν είναι εμφανείς. Για τους βιβλιόφιλους, οι επισκέψεις στο κοντινότερο Slegte είναι μια ανάγκη που πρέπει να ικανοποιείται τακτικά, μια και ο τεράστιος κατάλογός του ανανεώνεται κάθε μέρα. Ακόμα κι αν πρέπει να ψάξεις λίγο ανάμεσα σε βιβλία μαγειρικής και new age pulp, τελικά πάντα θα βρεις κάτι αξιόλογο για να πάρεις μαζί σου. Όλα αυτά σε άνετους πολυεπίπεδους χώρους, οι οποίοι δεν έχουν να ζηλέψουν τίποτα από τις μεγαλύτερες αλυσίδες.
Το De Slegte επέζησε πάνω από έναν αιώνα, αλλά ας μην ξεχνάμε ότι ο τελευταίος θεός που αργοπεθαίνει είναι αυτός του βιβλίου με την μορφή που το ξέραμε. Τα αποτελέσματα είναι ορατά στη φθίνουσα πορεία των πωλήσεων. Δεν έχει περάσει πολύς καιρός από τότε που κάποια από τα καταστήματα της αλυσίδας αναγκάστηκαν να κλείσουν. Πριν λίγες μέρες, η διεύθυνσή της ανακοίνωσε ότι ψάχνει νέο επενδυτή για να της δώσει το φιλί της ζωής.
Δε θ” αργήσει υποθέτω κι ο καιρός όπου στα παλαιο-βιβλιοπωλεία θα μπορείς να βρίσκεις μόνο παλιά μοντέλα του kindle, του ipad και συναφών γκάτζετ κι όπου νοσταλγοί της παλιάς εποχής θα δακρύζουν με τον τρόπο που τωρινοί nerds ξεροσταλιάζουν μόλις δουν μια amiga. Το αν θα δουλεύουν και -πολύ περισσότερο- το τι βιβλία θα περιέχουν, λίγη σημασία θα έχει.
Αντίστροφη μετάφραση
StandardΌπως σας ανακοινώσαμε πρόσφατα, στο taal.gr θα δημοσιεύουμε τακτικά άρθρα που σχετίζονται με την αντίστροφη μετάφραση λογοτεχνικών έργων από τα Ελληνικά στα Ολλανδικά και Φλαμανδικά. Μια εξαιρετική εισαγωγή στο θέμα είναι το άρθρο «Οι μεταφράσεις έργων της νεοελληνικής λογοτεχνίας στην ολλανδική γλώσσα» του Ολλανδού καθηγητή Κλασσικών και Βυζαντινών σπουδών στο πανεπιστήμιο της Οξφόρδης Marc Lauxtermann.
Σε αυτό, ο Lauxtermann διακρίνει τρεις μεταφραστικές περιόδους: 1900-1930, 1930-1980 και 1980-2002. Η πρώτη και η τρίτη περίοδος χαρακτηρίζονται από μεμονωμένες επιλογές μεταφραστών ή εκδοτικών οίκων, ενώ στη δεύτερη κυριαρχούν οι μεταφράσεις των έργων του Καβάφη και του Καζαντζάκη.
Για την τρίτη περίοδο, ο Lauxtermann δε θα μπορούσε να μην αναφέρει τον Hero Hokwerda, τωρινό διευθυντή του τμήματος Νεοελληνικών σπουδών στο πανεπιστήμιο του Άμστερνταμ, ένα τμήμα με το οποίο έχει συνεργαστεί και ο Lauxtermann.
Αντί για τη δικιά μας περίληψη όμως, αξίζει κάποιος να διαβάσει ολόκληρο αυτό το μεστό αλλά και ευανάγνωστο κείμενο, το οποίο εξηγεί το πώς τα απλοποιημένα στερεότυπα τύπου «Ζορμπά», έχουν πια γυρίσει μπούμερανγκ και εμποδίζουν την αποδοχή της πρόσφατης λογοτεχνικής παραγωγής από το Ολλανδικό αναγνωστικό κοινό. Χωρίς βεβαίως αυτή να είναι η μοναδική αιτία για την οποία συμβαίνει κάτι τέτοιο.
Σε επόμενα άρθρα μας θα εμβαθύνουμε στα σημεία που θίγει ο Lauxtermann με δικές μας αναλύσεις και έρευνες. Μπορείτε πάντα να στέλνετε τα δικά σας σχόλια και παρατηρήσεις για το θέμα με τη βοήθεια της σχετικής φόρμας ή στο ηλεκτρονικό γραμματοκιβώτιο του taal.gr
Η βασίλισσα και οι άστεγοι
Standard
Αφίσα κατά της ενθρόνισης της Βεατρίκης από τους Ολλανδούς ακτιβιστές στέγης.
30 Απριλίου: η εθνική εορτή της Ολλανδίας, επονομαζόμενη και «μέρα της βασίλισσας». Καθιερώθηκε από τα γενέθλια της βασίλισσας Γιουλιάνας και συνεχίζεται να γιορτάζεται απρόσκοπτα και με ζέση από την πλειοψηφία των Ολλανδών μέχρι και σήμερα. Τραγική παρένθεση ο περσινός εορτασμός με την επίθεση αυτοκτονίας με αυτοκίνητο ενός απελπισμένου Ολλανδού, που στοίχισε τη ζωή σε αρκετούς ανύποπτους θεατές.
Μετά την απόδοση των απαραίτητων φόρων τιμής στα περσινά θύματα, ο φετινός εορτασμός συνεχίζει ακάθεκτος την παράδοση ετών: ένα όσο δεν πάει γεμάτο Άμστερνταμ, γιορτές σε όλες τις πόλεις και άφθονο αλκοόλ. Ήδη τα ολλανδικά ΜΜΕ άρχισαν να μετρούν τον αριθμό συλλήψεων εορταζόντων που μέσα στη γενική ευωχία ξεπερνούν τα όρια.
Για πολλούς επισκέπτες η γιορτή της βασίλισσας είναι κάτι που επιδιώκουν και απολαμβάνουν. Προσωπικά δε συμπάθησα ποτέ όλο αυτό το ετήσιο, ασύστολο, θορυβώδες ξέσπασμα ενός πλήθους που σα να προσπαθεί σε μια μέρα να αποβάλλει την καταπίεση των υπόλοιπων εργασιακών ημερών του χρόνου. Πολύ περισσότερο που το θέμα του εορτασμού αποτελεί έναν θεσμό τόσο ξεπερασμένο όσο η βασιλεία.
Είναι πραγματικά παράδοξο πώς οι Ολλανδοί, ένας λαός παραδοσιακά φιλελεύθερος και με κριτική ματιά όσον αφορά μη ορθολογικές επιλογές άλλων χωρών, να εξακολουθεί να πίνει νερό στο όνομα μιας βασιλικής οικογένειας που εκτός των άλλων έχει συνδέσει το όνομά της με διάφορα σκάνδαλα. Ας αναφέρουμε απλά την ανάμειξη του πρίγκηπα Βερνάρδου στις προμήθειες της Λόκχηντ και την πρόσφατη εξ αγχιστείας ένωση με την οικογένεια γνωστού Αργεντίνου υπουργού της αιματοβαμμένης δικτατορίας του Βιντέλα.
Ο φετινός εορτασμός σφραγίζει την τριαντάχρονη παρουσία της Βεατρίκης στον ολλανδικό θρόνο. Και μας δίνει την ευκαιρία να θυμηθούμε την περιπετειώδη ενθρόνισή της, τριάντα χρόνια πριν, στο Άμστερνταμ. Τότε, το κίνημα των Πρόβος βρήκε μιας πρώτης τάξης ευκαιρία να διαμαρτυρηθεί για την έλλειψη φτηνής στέγης στην πρωτεύουσα. Πριν και κατά τη διάρκεια της ενθρόνισης, έγιναν σοβαρά επεισόδια στο κέντρο του Άμστερνταμ, όπως μπορείτε να δείτε εδώ, στις απολαυστικές φωτογραφίες 2-17 του λευκώματος της εφημερίδας Parool.
Το ζήτημα του ακτιβισμού στέγης στην Ολλανδία έχει μια μακρά κι ενδιαφέρουσα ιστορία, για την οποία είχα γράψει πρόσφατα το εξής άρθρο, με αφορμή την ποινικοποίηση των καταλήψεων. Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο (δυστυχώς) τελευταίο έντυπο τεύχος του εξαιρετικού περιοδικού Γαλέρα.
Εθνική Ολλανδίας
StandardΌχι, το τίτλος δεν αναφέρεται σε ποδόσφαιρο ή κάποιο άλλο άθλημα, αλλά στη Μουσική. Μια τέχνη στην οποία επίσης έχει δώσει πολλά η Ολλανδία. Με μια ποδοσφαιρική ευκαιρία (το Euro 2008), το πολύ καλό μουσικό περιοδικό MiC είχε κάνει τότε ένα αφιέρωμα στις μουσικές των Ευρωπαϊκών χωρών. Στα πλαίσιά του, ο Κώστας Ζαφειράτος επέλεξε τα 11 ονόματα που χαρακτηρίζουν τη μουσική της Ολλανδίας. Διαβάστε το άκρως ενδιαφέρον άθρο εδώ.
Για ένα από τα ονόματα, τον φοβερό και τρομερό ντράμερ Han Bennink, μπορείτε να διαβάσετε ένα πιο εκτενές άρθρο -πάλι στο MiC.
Μουσικόφιλοι -ολλανδόφιλοι και μη- σπεύσατε στα ως άνω link για να ξεσκονίσετε και να εμπλουτίσετε τις γνώσεις σας!
Η ποίηση της Μαύρης Αφρικής
StandardΗ ποίηση της Μαύρης Αφρικής: Έτσι τιτλοφορείται η ανθολογία μαύρων ποιητών και ποιητριών που επιμελήθηκε και μετέφρασε ο Αθαν. Β. Νταουσάνης και κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Ροές. Η πρώτη έκδοση (1992) βραβεύτηκε από την Ελληνική Εταιρεία Μεταφραστών Λογοτεχνίας. Η δεύτερη κυκλοφόρησε «συμπληρωμένη και εμπλουτισμένη» το 2003.
Η ανθολογία αποτελεί μια αναλυτική χαρτογράφηση της ποίησης της Μαύρης Ηπείρου στα Ελληνικά. Από μια τέτοια δουλειά δε θα μπορούσε να λείπει και η Νότια Αφρική, από την οποία ο Νταουσάνης ανθολογεί κάποιους από τους σημαντικότερους ποιητές και ποιήτριες. Είναι βέβαια δύσκολο να οριστεί ένας «κανόνας» της Νότιας Αφρικής, όπως θα προσπαθήσω ν” αναλύσω κάποια στιγμή στο μέλλον, οπότε και η έννοια «σημαντικός» παραμένει σχετική επί του προκειμένου.
Μια και ο Νταουσάνης περιορίζεται σε «νέγρους» λογοτέχνες, όπως ευκρινώς αναφέρει στο εξώφυλλο, είναι λογικό να επιλέγει εκείνους που έχουν γράψει στα Αγγλικά ή τα Ζουλού και όχι τα Αφρικάανς, μια γλώσσα άρρηκτα συνδεδεμένη με τη λευκή κοινότητα της χώρας. Αν και ο κανόνας καταστρατηγείται με την επιλογή της Ingrid Jonker για την Ανθολογία. H Jonker και στα Αφρικάανς έγραφε και δεν ήταν «νέγρα».
Αν δεν έχω κάνει κάποιο λάθος, η Jonker καθώς και μερικά παραδοσιακά ποιήματα είναι και οι μόνες μεταφράσεις της συλλογής από τα Αφρικάανς. Τις οποίες δεν είμαι σε θέση να γνωρίζω αν ο Νταουσάνης έκανε από το πρωτότυπο ή από Αγγλικές μεταφράσεις τους.
Πρόσφατα, στο καινούριο και πολύ καλό περιοδικό για την ποίηση «Τεφλόν«, είχαμε την ευκαιρία να διαβάσουμε μια εξαιρετική μετάφραση του Telephone Conversation, ενός ποιήματος του Νιγηριανού Wole Soyinka, του πρώτου Αφρικανού που έλαβε το Νόμπελ Λογοτεχνίας. Παρόλο που κατάγεται από τη Νιγηρία, είχε με το έργο και τις παρεμβάσεις του καταφερθεί ενάντια του καθεστώτος του Απαρτχάιντ της Νότιας Αφρικής.
Στον ιστότοπο του Τεφλόν μπορείτε να βρείτε το αρχικό ποίημα (στα Αγγλικά) καθώς και δυο μεταφράσεις: μία του Νταουσάνη από το βιβλίο που προαναφέραμε και μία του Αλέξη Τραϊανού από την Ανθολογία Νέγρων Ποιητών (εκδόσεις Εγνατία, 1973). Οι συνεργάτες του Τεφλόν μας επέτρεψαν να αναρτήσουμε στο taal.gr τη δικιά τους εκδοχή για το συγκεκριμένο ποίημα, την οποία και θεωρούμε σαφώς πιο σύγχρονη και επιτυχημένη.
Σε κάθε περίπτωση θα συμφωνήσετε μαζί μας ότι η σύγκριση των τριών μεταφράσεων και η αντιπαραβολή τους με το πρωτότυπο αποτελεί μια απολαυστική εμπειρία που βάζει τον αναγνώστη σε ενεργό ρόλο και τον βοηθάει να σηκώσει κάποια πέπλα από της διαδικασίας μεταγραφής στη γλώσσα μας.
Διαβάστε εδώ την αξιόλογη μετάφραση διά χειρών Kyoko Kishida και Jazra Khaleed.