Η πρώτη γυναίκα που βραβεύεται με την διάκριση της εθνικής ποιήτριας (‘dichter des vaderlands’) είναι η Anne Vegter (Αν Φέχτερ) από το Ρόττερνταμ. Continue reading
Βραβεύεται η ποίηση;
Ράμσεϊ Νασρ
Eκτός συνόρων, #5
Αυτή την εβδομάδα δεν θα πάμε πολύ μακριά από τα συνήθη ενδιαφέροντά μας, στα πλαίσια της εβδομαδιαίας στήλης του taal.gr με φρέσκα κι ενδιαφέροντα νέα απ” όλον τον κόσμο.
Η 17 Απριλίου ήταν ημέρα ποίησης για το Φεστιβάλ Μαύρης Κληρονομιάς του Λάγος (Νιγηρία). Η φετινή εκδήλωση ήταν αφιερωμένη στους μεγάλους μαύρους ποιητές Αϊμέ Σεζάρ και Λεοπόλντ Σεντάρ Σενγκόρ. Όπως ήταν αναμενόμενο, οι απαγγελίες συνοδεύτηκαν και από μουσικές μεγάλων ονομάτων όπως The Steve Rhodes Orchestra και του Orlando Julius. Από αυτή την ευτυχή μίξη μουσικής και στίχου δεν γινόταν να λείπει και ο εικονιζόμενος Νοτιοαφρικανός ποιητής Lesego Rampolokeng.
Την ίδια μέρα, στο Βέλγικο Όουστεντε, γνωστοί λογοτέχνες και άγνωστοι αναγνώστες απότισαν για δεύτερη μέρα φόρο τιμής στον μεγάλο Ούγκο Κλάους, ο οποίος πέθανε πριν δυο χρόνια. Κι εδώ δε θα μπορούσε να λείψει η μουσική: ο Bert Ostyn των Absynthe Minded τραγούδησε ένα μελοποιημένο ποίημα του Κλάους. Οι διήμερες εκδηλώσεις συνδέονται με την αγάπη που έδειξε ο Κλάους στο Όουστεντε κατά τη διάρκεια της ζωής του. Στις εκδηλώσεις παραβρέθηκαν μεταξύ άλλων οι Χέρριτ Κομράι και Ράμσεϊ Νασρ.
Κι αφού αναφερθήκαμε στον πατέρα, ας αναφέρουμε ότι ο Τόμας Κλάους, γιος του Ούγκο, τέλειωσε το πρώτο του μυθιστόρημα με τίτλο «Lucas Somath«, το οποίο και μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις SU.
Αυτή η εβδομάδα είναι και «Εβδομάδα των Κλασικών» στην Ολλανδία. Λογικό είναι ένας τέτοιος θεσμός να αποτίει φόρο τιμής και στην αρχαία Ελληνική γραμματεία. Με σημαντικότερο νέο την κυκλοφορία μιας νέας έκδοσης της Ιλιάδας του Ομήρου, μεταφρασμένης από τον εικονιζόμενο Πατρίκ Λατέρ, η οποία χαιρετήθηκε με ενθουσιασμό από τους κριτικούς. Να σημειωθεί ότι οι δύο προηγούμενες μεταφράσεις της Ιλιάδας στα Ολλανδικά είχαν κυκλοφορήσει το 1956 και το 1980 αντίστοιχα.
Ευχή για τον καινούριο χρόνο (Ramsey Nasr)
Λοιπόν JP[1], πώς είναι ψέματα να λες
κι ύστερα να το βλέπεις σε χαρτί;
Πώς αισθάνεσαι, χριστιανοδημοκράτη εσύ
όταν ακολουθείς του Ηρώδη τις βουλές
σκοτώνοντας κατά χιλιάδες τα παιδιά
για χάρη ενός μόνο βασιλιά; Ο δίκαιος των λαών;
Ξέρω μια χώρα που στηρίξαμε ώστε δεκάδες συνθηκών
να γράψει στα παπούτσια της τα πιο παλιά.
Θαυμάστε τον πρωθυπουργό μας, την εφημερίδα ξεφυλλίζει
και σκέφτεται: άστους αυτούς να λένε, η συνείδησή μου
είναι καθαρή. Κι είναι άραγε τέλειος κανείς, όπως υποστηρίζει;
Είναι καλό ψέματα να λες για την πατρίδα, δείχνει μπέσα.
Καλή χρονιά, λοιπόν, απ” όλους τους Ιρακινούς
μαζικά κατεστραμμένους και λεύτερους, απ” τον τάφο μέσα.
[1] Jan Peter (Balkenende): ο πρωθυπουργός της Ολλανδίας
Μετάφραση: Νάντια Πούλου
Περισσότερα για τον ποιητή και την αφορμή που οδήγησε στο ποίημα εδώ.
Πηγή πρωτότυπου: NRC
Λίγα λόγια για τη μετάφραση:
Το πρωτότυπο είναι σε μορφή σονέτου, τη δομή του οποίου προσπάθησα να κρατήσω σε επίπεδο ομοιοκαταληξίας. Όπου μου «ξεφεύγει» η ρίμα, έχει ξεφύγει και στον Nasr.
O ποιητής της μητέρας πατρίδας
Dichter des Vaderlands λέγεται. Άρα, σε μια λέξη προς λέξη μετάφραση, η μητέρα του τίτλου θα γινόταν «πατέρας». Κι όχι, δεν πρόκειται για τον πιο εθνικιστή, πατριώτ” ποιητή. Αλλά για το αντίστοιχο του τίτλου «Poet Laureate» του Ηνωμένου Βασίλειου. «Εθνικός ποιητής» για μας, ή σύμφωνα με μια μετάφραση που βρήκα στο διαδίκτυο «δαφνοσκεπής ποιητής» (ή ποιήτρια, αν σκεφτούμε ότι -από την Πρωτομαγιά που μας πέρασε- στη θέση βρίσκεται η Carol Ann Duffy).
Για τους Ολλανδούς ο τίτλος είναι σχετικά πρόσφατος. Καθιερώθηκε το 2000 από την εφημερίδα NRC Handelsblad. Έκτοτε τον έχουν αποκτήσει οι εξής:
- 2000 – 2004 Gerrit Komrij (ποιος άλλος θα ήταν καταλληλότερος για αρχή;) – γεννημένος το 1944
- 2004 – 2005 Simon Vinkenoog (ad interim) – γεννημένος το 1928
- 2005 – 2009 Driek van Wissen – γεννημένος το 1943
Ανέφερα τις χρονολογίες γέννησης στην προηγούμενη λίστα για να δείξω την αντίθεση με τον τωρινό Dichter des Vaderlands, τον ποιητή και ηθοποιό Ramsey Nasr. Γεννημένος μόλις το 1974, ο Nasr είχε πρώτα κάνει ένα επιτυχημένο πέρασμα σαν επίσημος ποιητής της Αμβέρσας, έναν άλλο ενδιαφέροντα θεσμό τον οποίο θα σχολιάσουμε σε κάποια επόμενη ανάρτηση.
Για τη διάρκειά του, ο «ποιητής της μητέρας πατρίδας» κερδίζει την επίσημη αναγνώριση κι ένα συμβολικό μισθό από το κράτος, έχοντας την υποχρέωση να γράφει ποιήματα και κείμενα που σχετίζονται με τη χώρα κι εκφράζουν την καρδιά και την ψυχή της.
Σε αντίθεση με μας όπου ο τίτλος του “εθνικού ποιητή” είναι καπαρωμένος στον αιώνα τον άπαντα από τον Διονύσιο Σολωμό, οι Ολλανδοί και οι Άγγλοι φροντίζουν για την τακτική ανανέωσή του. Επίσης δίνεται και η δυνατότητα στο κοινό να συνεισφέρει με την ψήφο του στην εκλογή του εκλεκτού.
Θέμα χρόνου πιστεύω είναι να ξεκινήσουμε κι εδώ με κάτι παρόμοιο κι έχει ενδιαφέρον να στοιχηματίσουμε από τώρα και στα ονόματα. Προσωπικά δεν περιμένω και πολλές εκπλήξεις (όπως o Nasr).
Κι αν, αγαπητέ αναγνώστη, είναι εύκολο να φανταστείς τα 2-3 ονόματα που θα κονταροχτυπηθούν εν Ελλάδι όταν έρθει η ώρα και γι” αυτό το θρόνο, είναι πολύ πιο δύσκολο να φανταστείς την παρέμβαση που έκανε ο Nasr στα πολιτικά δρώμενα της χώρας του πριν λίγες μέρες και πώς εξέφρασε την ψυχή και την καρδιά της. Να πω απλά ότι το έκανε μ” έναν τρόπο που καμία σχέση δεν έχει με αυτόν που θα έκανε τους δικούς μας σούπερ-πατριώτες να ξερογλύφονται.
Διαβάστε εδώ το δεύτερο μέρος της ιστορίας.